Woorden. Je kunt ze lezen, je kunt ze verslinden. Je kunt er bruggen mee slaan, je kunt er oorlogen om voeren. Woorden kunnen loos zijn of juist veelbetekenend. Je kunt ze ergens opplakken, je kunt met ze gooien en je kunt ze met voeten treden.
Dat laatste doet choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui met zijn voorstelling Apocrifu, letterlijk.
We schrijven vijf minuten voor elf op een waterige zaterdagavond, in een tot danstheater omgebouwde tramremise in Düsseldorf. Eindelijk zwaaien de gordijnen open. Op het toneel zeven zangers, drie dansers, een pop en boeken, heel veel boeken.
Wikipedia: Apocrief is een term waarmee bepaalde boeken worden aangeduid die aanspraak maakten om als onderdeel van de Bijbel te worden beschouwd, maar niet in de canon van de Bijbel zijn opgenomen. Er bestaat echter ook een alledaagse betekenis. Het woord 'apocrief' komt van het Griekse apokruphos dat "geheim", "verborgen" betekent.
Op de planken ontbrandt een heftige strijd om de (verborgen) waarheid. De dansers kronkelen door het stof, ze wervelen zich in het zweet om met elkaar in contact te komen. Ze rollebollen, ze stampvoeten ritmisch, ze vechten om hun gelijk. Ze kunnen het niet eens worden. Natuurlijk niet. De boeken die eerst nog een pad naar een andere enkeling effenden, worden als projectielen gebruikt. Wee degene die de waarheid spreekt, zelfs al is hij van hout. Dan komt de blanke sabel eraan te pas. Boeken worden doorstoken. Iedereen met een mening moet dood. Is het zwaard toch machtiger dan de pen?
Applaus.
Wacht, het verhaal is niet compleet. Het bijbehorende geluid zijn we vergeten. Genadeloos registreren je oren de klappen waarmee de dansers met hun voeten, maar soms ook met hun knieën pijnlijk hard op de vloer belanden. Maar vooral hoor je de schellen om hun benen waarvan ze zich proberen te bevrijden. Eén danser wil het maar niet lukken. Hij snikt het uit en hijgt. Zijn pijn is bijna voelbaar. Juist hij moet het als eerste ontgelden in de survival of the fittest die volgt.
Staande ovatie.
We hebben nog iets overgeslagen. De schitterende muziek. Die wordt live verzorgd door de zeven zangers van A Filetta. De polyfonische zang van dit Corsicaanse gezelschap zorgt niet alleen in een kerk of een circustent voor kippenvel. In het Tanztheater in Düsseldorf wordt treffend gedemonstreerd waarom de vermaarde filmcomponist Bruno Coulais al vele malen met A Filetta de studio is ingedoken. De intensiteit van de zang past naadloos bij beelden die hoe dan ook al emoties oproepen. Zo resulteert de samenwerking tussen Sidi Larbi Cherkaoui en A Filetta in een ongekende synergie, vooral ook omdat de zeven zangers als reuzenschaakstukken bijdragen aan de uitgekiende choreografie van Apocrifu.
Buiging.
Uiteindelijk rest de schaamtevolle aftocht van de laatste overlevende, de trap op. Boven aangekomen bedenkt hij zich geen seconde en stort zich op de al uitstervende, klaaglijke klanken van A Filetta in de diepte. Je kunt de anderen wel uitmoorden, maar je schiet er niets mee op, want alleen was je toch al. Ieder voor zich zitten we opgesloten in de isoleercel van onze eigen perceptie. Over de waarheid zullen we het nooit eens worden. Alsof de waarheid bereikbaar is voor gewone stervelingen.
Doek.
©Ep Meijer 2008
Geen opmerkingen:
Een reactie posten